کتاب «گردان گمشده»؛ خاطرات سرگرد عراقی عزالدین مانع
وقتی نیروهای عراقی در مستی و بیخبری پس از اشغال خرمشهر به سر میبرند، جوانان و نوجوانان بسیجی به آنان شبیخون میزدند، عراقیها تصور نمیکردند در این جنگ خونین، خرمشهر دوباره آزاد شود اما بر اثر رشادت رزمندگان ایرانی، عراق مغلوب این نبرد شد. سرگرد عراقی عزالدین مانع که خود در این افعال نقش داشت، شرح وقایعی که گردان او را در خرمشهر گرفتار کرده بود در این کتاب بازگو میکند.
در این کتاب آمده است: «...امروز آثاری که از افسران و سربازان عراقی منتشر میشود، بیانگر این نکته است که عراقیها نیز مانند آلمانها صاحب «ادبیات ضد جنگ» هستند؛ زیرا هم متجاوز بودهاند و هم مغلوب. آلمان خاکسترشده هیچ هدف مقدس و ارزشمندی را در دو جنگ بزرگ جهانی دنبال نمیکرد. به همین خاطر، متجاوز شکست خورده نمیتواند «ادبیات مقاومت» خلق کند...»
سرگرد مانع خاطرات بسیاری از جنگ در سینه محبوس داشته که عاقبت از طریق یک روزنامه توانسته به ثبت آنها بپردازد. وی بیان این خاطرات را تجربه ارزشمندی برای فرهنگ و ادبیات جنگ میداند زیرا ملتها به تاریخ خود افتخار میکنند و به نظر وی ملت ایران این شایستگی را دارد که به خود فخر کند؛ چرا که تاریخ این ملت، تاریخ دفاع است.
سرهنگی درباره سرگرد عزالدین مانع معتقد است: «... از او مطلب زیادی نمیدانیم. او فقط همین یک کتاب را نوشت و نمیدانیم تا پایان جنگ بوده یا نه و چطور پایش به ایران رسیده است. او فقط مقدمه کوتاهی برای کتاب گردان گمشده نوشته و گفته است این نوشته سند گویایی از واقعیتهای جنگ تحمیلی است که موجب رسوایی دشمنان ستمپیشه است.»
مانع، زمان انتشار این کتاب را زمانی میداند که امت اسلامی به مرحله «عبور به سوی نور» رسیده است. خاطرات این سرگرد عراقی از زمان اشغال خرمشهر آغاز میشود و تا پایان آزادی آن ادامه مییابد.
این خاطرات در بخشهای «عراق جدید»، «مست در نیمه شب»، «تانکها و پناهندگی»، «اعلام ستوانیار»، «گمشدن مواد غذایی»، «انفجار در ساعت یک»، «مرگ سرهنگ»، «سنگ ریزههای ارتش»، «قاتل کیست؟»، «شام دستگیری»، «ستون خون»، «شب قتل یک ملعون»، «مرگ خانه خراب کن!»، «انفجار بزرگ»، «دستورات فرماندهی» و «شهر آزادشده» تنظیم شده است.
در پشت جلد کتاب آمده است: «کتابی که در پیش رو دارید، گوشه کوچکی از واقعیت بزرگی به نام جنگ است. ممکن است بعضی مطالب این کتاب با سلیقه و اخلاق ما فاصله داشته باشد، اما هیچ چیز عجیبتر و مفیدتر از واقعیت نیست.»
«گردان گمشده: (خاطرات سرگرد عراقی عزالدین مانع)» با مترجم محمدنبی ابراهیمی را انتشارات سوره مهر در 112صفحه، قطع رقعی برای نخستینبار سال 1386منتشر کرده بود. این اثر تاکنون چندین بار تجدید چاپ شده است.
کتاب دیدار با آفتاب، خاطرات جانباز محمد یحیایی؛ سمیرا سادات امامی/ انتشارات کتاب سمنگان سمنان
عنوان کامل کتاب
گردان گمشده؛ خاطرات سرگرد عراقی عزالدین مانع
پدیدآور
مترجم: محمدنبی ابراهیمی
ناشر
تهران، شرکت انتشارات سوره مهر
قطع رقعی، چاپ چهارم، ۱۳۹۰- ۱۱۲ صفحه.