این یادداشت قبلا در وبلاگ پاورقی و بعضی جاها منتشر شده بود. اما به دلم افتاد که جاش تو قفسه خالیه!
یکی از موضوعات اصلی وبلاگ پاورقی، معرفی کتابها و
مجلاتی بود که خوندم و احیانا نقدی، نکته ای و اشاره ای.این چند روز
انتخابات هم تصمیم داشتم فقط مرتبط با انتخابات آپلود کنم. در نتیجه این
کتاب رو متناسب با انتخابات معرفی می کنم!
جورج اورول و مزرعه حیوانات:
جورج
اورول یکی از نویسنده های بنام نیمه اول قرن بیستم است. (1950-1903م.) دو
داستان 1984 و قلعه حیوانات وی در فارسی خیلی مشهور شده اند و دانشجویان و
جوانان با هر گرایش سیاسی آن دو را می خوانند. 1984 باشد برای بعد؛ ولی
قلعه حیوانات که در چاپهای جدید به مزرعه حیوانات animal farm
ترجمه شده، داستان زندگی مردم روسیه از دوره تزارهاست، انقلاب اکتبر1917 و
همین طور ادامه داستان تا شروع جنگ سرد. البته کاملا نمادین. ما حیوانات
(کمونیستهای) یک مزرعه ای (روسیه) را می بینیم که در برابر انسانها (طبقه
حاکم سرمایه داری) انقلاب می کنند، (انقلاب کمونیستی 1917) ولی همین که به
حکومت می رسند، آن اصول عدالت محورشان رو یکی پس از دیگری مطابق منافع
روزشان تغییر می دهند. (پدری که استالین از مردم روسیه و شوروی در آورد.) و
به آرمانهای اولیه شان پشت می کنند کاملا. برای اینکه داستان رو لو ندهم،
زیاد توضیح نمی دهم که چگونه تحولات اجتماعی سیاسی نیمه قرن بیستم رو تعریف
می کنه.
مزرعه حیوانات در سطحی عمیق تر
توجه
هم دارید که جهان قرن بیستم جهان سرمایه داری و تنها همین اندیشه های
مارکسیستی بود که با آن مخالفت و مبارزه می کرد. هر اندیشه ای که مخالف
سرمایه داری (راست) بود، کمونیستی (چپ) خوانده می شد. اصلا وقتی لیبرالیسم و
سرمایه داری حاکم بر جهان است، تنها تصور انقلابیگری، در قالب اندیشه های
مارکسیستی جلوه پیدا می کرد. هر گونه انقلابی مساوی مارکسیسم بود. (البته
انقلاب در ربع آخر قرن بیستم، این باور را شکست و نشان داد می توان انقلابی
بود و مارکسیسم نبود. با خدا، مذهب و ایدئولوژی هم می توان انقلاب کرد. آن
هم انقلابی که به مشکلات انقلاب مارکسیستی دچار نشود.) بنابراین جورج
اورول، می گوید: هر انقلابی (مثل همین انقلاب کمونیستی روسیه) افراد جدیدی
سرکار می آن. این افراد توده های مردم رو صرفا برای شورش و انقلاب لازم
دارن و بعد می شن مثل سیستم حکومت قبلی و این توده ها حتی بیچاره و بدبخت
تر. منتها این ایدئولوژی از سوی حکومت جدید، چنین وانمود می کنه که وضع
بهتره.یعنی همون سیستم عدم عدالت دوباره بازتولید می شه.
آزادی انتشار مزرعه حیوانات در کشور انقلابی ایران؟!
توجه
کنید! کتابی با چنین محتوایی، (انقلاب فقط شیادی عده ای است که عوام را به
خدمت میگیرند تا شورش کنند و بعد انقلاب همه چیز بدتر می شود.) در یک نظام
انقلابی که شعارش هم عدالت (شعار انقلاب از دیدگاه این کتاب) است، سه بار
در سه سال اخیر تجدید چاپ می شه. بدون توجه دادن خواننده به اینکه نویسنده،
اصلا با فضای شرق آشنا نبوده، انقلاب اسلامی ایران رو ندیده بود، و ... .
مطمئنا اگه می دید، یه جور دیگه می نوشت. نکته دوم: همه انقلابها مثل هم
نیستند. مثلا انقلاب ما در قیاس با انقلابهای دنیا از لحاظ کشتار انسانی،
تقریبا در حد شورش خیابانی هم به حساب نمی آد! در این کتاب، مترجمین یا
ناشر حتی اشاره ای ندارند به تفاوتهای انقلاب ما با دیگر انقلابها و همه
انقلابها را با یک چوب می رانند! بد نیست که با پاورقی یا یک یا چند
پاراگراف اضافه کردن به مقاله آخر کتاب، این تفاوتها شرح داده بشه که نتیجه
اشتباه گرفته نشه. نقد کتاب واقعا چیز خوبیه.
جای
سوال داره از اونایی که ادعا می کنن که آزادی بیان نیست، پرسیده بشه: پس
این کتابها چه جوری با مجوز و حمایت دولت چاپ می شه و بعدش هم دولت یارانه
می ده تا این کتابها ارزونتر به دست مردم برسه؟ این کتاب، عملا به انقلاب،
مردم، رهبران نظام و ... همه توهین کرده! ولی می بینید که چون در قالب
داستان و زبان نمادین بوده، جلوش گرفته نشده! باز بگین، احمدی نژاد جلوی
آزادی رو گرفته! نه! بگین!
غفلت دستگاههای فرهنگی!
البته
این نقد رو به دستگاه فرهنگی وزارت ارشاد عزیز وارد می کنیم که چرا غفلت
ازاضافه شدن چنین تکمله هایی به کتابها؟ همه مخاطبان این کتابها که به
اندازه کافی اطلاعات درست تاریخی ندارند! یا اصلا چرا این همه حمایت (کاغذ،
چاپ، یارانه به خریدار) از این کتابها می شه؟ برای نشان دادن آزادی بیان
همین کافی است که کتاب بدون سانسور چاپ شود، حال کوتاهی در نقد کتاب تنها
باید به حساب غفلت دستگاه فرهنگی کشور گذاشته شود.
اطلاعات کتابشناختی کتاب:
مزرعه
حیوانات (قصه پریان) [چاپهای قبلی با عنوان: قلعه حیوانات]، نوشته جورج
اورول، ترجمه: صالح حسینی و معصومه نبی زاده، انتشارات دوستان، تهران چاپ
چهارم 1387.
وجود انتشارات های برانداز!
یک
نکته هم در مورد انتشارات دوستان. انتشارات دوستان، انتشارات ناهید و
انتشارات نیلوفر هر سه به تعبیری یک انتشاراتند. آدم های مشترک، رویکردهای
مشترک، کارکردهای مشترک، حضور متشرک در نمایشگاه کتاب در یک غرفه! و ... .
نکته: هر سه کتابهایی که چاپ می کنن، تقریبا 100 درصد مورد دار و در راستای
براندازیه! باز هم بگین احمدی نژاد...
